การบำรุงรักษารอกตกปลา (2)

       นักตกปลาที่เอาใจใส่กับความพร้อมใช้ของอุปกรณ์ตกปลาควรมีการตรวจเช็คสภาพอุปกรณ์ตกปลาแบบจริงๆจังๆอย่างน้อย ปีละ 2 ครั้ง ขึ้นอยู่กับโอกาสใช้งาน เช่นใช้มากก็ควรมีการตรวจดูที่ถี่ขึ้น และรอกตกปลา ก็เป็นอุปกรณ์หนึ่งที่มีกลไกขับเคลื่อน และต้องการการหล่อลื่นตามอายุใช้งานเช่นเดียวกันกับเครื่องไม้เครื่องมือที่มีกลไกอื่นๆ

       *ข้อมูลต่อไปนี้ เป็นวิธีการที่ต้องใช้ทักษะเชิงช่างระดับหนึ่ง หากไม่มั่นใจ ไม่ควรทำเอง

       การทำความสะอาดกลไกภายในรอก และการหล่อลื่น ภาษาทั่วไปมักจะเรียกว่า การ “ล้างรอก” ในที่นี้ ก็จะแนะนำพื้นฐานวิธีล้างรอก 2 ชนิด ที่เป็นที่นิยมสูงสุด ซึ่งก็คือ รอกสปินนิ่ง และรอกเบท คาสติ้ง

       ในบทนี้ขอนำเอารอกสปินนิ่งของ Daiwa รุ่น SWEEPFIRE 1000B มาเป็นตัวอย่าง เพื่อเป็นแนวทางเทียบเคียงการล้างรอกสปินนิ่งรุ่นอื่นๆต่อไป

       ก่อนอื่น การล้างรอกแบบรื้อออกมาแล้วประกอบใหม่นี้ ในกรณีของรอกสปินนิ่ง ชุดชิ้นส่วนที่แยกออกมาได้ในเบื้องต้น จะมี 3 ส่วน คือ สปูล, ชุดแขนกว้านสาย, และตัวเรือนที่มีห้องเฟือง เราจะเริ่มต้นในจุดที่มีกลไกมากที่สุดของรอกก่อนคือ ตัวเรือนห้องเฟือง

       การจะเปิดห้องเฟืองของรอกสปินนิ่ง เราต้องถอดแขนหมุน ก่อน โดยการคลายเกลียวล็อคแขนหมุนออก แล้วถอดแขนออก

       แล้วแยกสปูลออกจากตัวบอดี้คลายเกลียวปรับแดรกออกจนสุด แล้วดึงสปูลออกตรงๆ

       จากนั้น ถอนเฟืองกรีดเสียง ที่อยู่ใต้สปูลออก แล้วคลายสกรูยึดชุดแขนกว้านสาย (ที่ลูกศรชี้)

       เมื่อแยกแขนกว้านสายออกจากตัวเรือน เราจะเห็นลูกปืนแกนแขนกว้านสาย ให้คลายสกรูยึดลูกปืน และสกรูยึดตัวกันกลับ ให้ปลดสปริง(ที่ลูกศรชี้)ออกจากร่องล็อคก่อน

       ขยับชุดแขนกั้นกันกลับออก ระวังสปริงกระเด็นหาย แล้วดึงชุดแกนแขนกว้านสายออกพร้อมลูกปืน

       คลายสกรูยึดกรอบท้ายรอก

       คลายสกรูยึดห้องเฟืองทั้ง 3 ตัวออก

       ใช้คีมดึงเอาสปริงรูปตัววีดันคานโยกกันถอยออกจากร่อง (ที่ลูกศรชี้) แล้วถอนแกนผลักขากันถอยออกจากด้านหน้าของรอก ชิ้นส่วนทั้งหมดก็จะแยกออกจากกัน

       ใช้ปลายเข็ม ถ่างแหวนสปริงรูป 6 เหลี่ยม แล้วถอดออกจากแกนมือหมุน(ที่ลูกศรชี้)

       ดึงเฟืองขับที่ติดกับแกนมือหมุนขึ้น ถอนแกนคันชักสปูลออก แล้วก็ดึงเฟืองเลื่อนคันชักแกนสปูลออก เท่านี้ก็จะแยกชิ้นส่วนภายในห้องเฟืองออกได้ทั้งหมด

       แยกชิ้นส่วนที่เป็นโลหะออกมา ล้างด้วยน้ำมันไฟแช็ค ใช้แปรงหรือพู่กันปัดคราบสารหล่อลื่นเดิมออกให้หมด

       นำชิ้นส่วนเหล่านั้นมาผึ่งแห้ง

       เอาชิ้นส่วนที่เป็นพลาสติก ไปล้างด้วยน้ำยาล้างจาน ใช้แปรงสีฟันเก่า หรือพู่กันปัดคราบสารหล่อลื่นเดิมออกให้หมด

       เช็ดชิ้นส่วนเหล่านั้นเช็ดหมาดแล้วผึ่งแห้ง

       สารหล่อลื่นที่นำมาใช้ก็มีจารบี และน้ำมัน

       ใช้พู่กัน ป้ายจารบีลงในจุดที่มีการสัมผัสกันของชิ้นส่วน เช่นเฟืองต่างๆ ให้ระวังการทาจารบีปริมาณมากเกินความจำเป็น
       หลักการทาจารบีคือ ใช้พู่กัน ป้่ายจารบีเข้าตามร่องเฟือง แล้วปาดจารบีส่วนเกินออก

       หยอดน้ำมัน ลงในจุดสัมผัสที่ไร้แรงอัดเช่น แกนชักของสปูลกับรูแกนหมุนโรเตอร์
       เช่นเดียวกันกับจารบี คือ ให้หยอดน้ำมันแต่พอชุ่มพื้นผิวจุดสัมผัส อย่าให้แฉะจนเกินไป

      
       ส่วนหลักการประกอบรอก ให้ทำย้อนขั้นตอนการถอด หากสงสัยลำดับของชิ้นส่วน ให้ดูคู่มือแผนผังชิ้นส่วนที่แนบมา

       ในชุดแขนกว้านสายอย่าลืม ทำความสะอาดชุดล้อผ่านสาย และหล่อลื่นด้วยจารบีบางๆที่แกนในของล้อผ่านสายด้วย

       และท้ายสุด ในส่วนของสปูล ที่กลางสปูลจะมีห้องแดรก ให้งัดแหวนสปริงรูป 6 เหลี่ยมออก แล้วถอดแผ่นแดรกออกมาทำความสะอาด

       ทาจารบีบางๆที่แผ่นโลหะ และหยอดน้ำมันนิดหน่อยที่แผ่นอโลหะ ประกอบกลับเข้าห้องแดรก ขันมือบิดปรับแดรกเข้าให้พอตึงมือ เท่านี้ก็เสร็จสิ้นขั้นตอนการล้างรอก

       อนึ่ง รอกแต่ละรุ่น ต่างมีรายละเอียดปลีกย่อย จุดล็อค จุดหล่อลื่น แตกต่างกันไปตามแต่ผู้ออกแบบให้มีความซับซ้อนหรือเรียบง่าย เพื่อสมรรถนะของตัวรอกนั้นๆ ข้อสำคัญของการถอดล้างรอก ต้องจำไว้เสมอว่า อย่างัดหรืออย่าฝืนหากติดขัดในขั้นตอนใดๆ ที่ถอดไม่ได้หรือใส่ไม่เข้านั้น อาจเป็นเพราะเราข้ามขั้นตอนใดขั้นตอนหนึ่งไป จึงทำให้เกิดการถอดไม่ออกเช่นนั้น

*ขอย้ำอีกครั้งว่า หากไม่มั่นใจ อย่าทำ